روانشناسی کودک

تربیت کودک و یکی از پرچالش ترین و در عین حال پرطرفدارترین کارها در جهان است. اکثر افراد واژه ی تربیت را معادل واژه ی تنبیه می دانند. اما باید بدانید که تنبیه تنها یکی از روش های تربیتی است. در جدیدترین روش های تربیتی کودک، بیشترِ تمرکز بر روی استفاده از عبارات و تلقین های مثبت برای افزایش عزت نفس و اعتماد بنفس کودک؛ بهبود مهارت های اجتماعی و افزایش خلاقیت کودک می باشد. این نوع تربیت بر پایه ی ترس از والدین بنا نشده است بلکه بر پایه ی احترام متقابل، احترام به قوانین و مقررات و محبت پایه ریزی شده است. این مقاله نیز بر اساس آخرین متد تربیت کودک دنیا ترجمه و ارائه شده است.
در اینجا راهنمایی های برای تربیت کودک شما ارائه شده است که با آن نه تنها می توانید کودکانی سالم از لحاظ روانی داشته باشید، بلکه خودتان نیز به عنوان والدین احساس بهتری خواهید داشت
تربیت کودک یکی از پرچالش ترین و در عین حال پرطرفدارترین کارها در جهان است. اکثر افراد واژه ی تربیت را معادل واژه ی تنبیه می دانند. اما باید بدانید که تنبیه تنها یکی از روش های تربیتی است. در جدیدترین روش های تربیتی کودک، بیشترِ تمرکز بر روی استفاده از عبارات و تلقین های مثبت برای افزایش عزت نفس و اعتماد بنفس کودک؛ بهبود مهارت های اجتماعی و افزایش خلاقیت کودک می باشد. این نوع تربیت بر پایه ی ترس از والدین بنا نشده است بلکه بر پایه ی احترام متقابل، احترام به قوانین و مقررات و محبت پایه ریزی شده است. این مقاله نیز بر اساس آخرین متد تربیت کودک دنیا ترجمه و ارائه شده است.
در اینجا راهنمایی های برای تربیت کودک شما ارائه شده است که با آن نه تنها می توانید کودکانی سالم از لحاظ روانی داشته باشید، بلکه خودتان نیز به عنوان والدین احساس بهتری خواهید داشت

شکل گیری احساسی که کودکان نسبت به خود دارند ، از زمان کودکی و از نوع نگاهی که والدین به کودک خود دارند، آغاز می شود. لحن صدای شما؛ زبان بدن شما و هر حالتی از شما توسط کودک جذب می شود. کلمات شما و عکس العمل های شما به عنوان پدر و مادر در رشد عزت نفس کودک بیشتر از هر کس دیگری تاثیرگذار است.
به آنها افتخار کنید و کار مثبت آنها را ستایش کنید، هر چقدر کوچک هم باشد، باعث می شود آنها به خودشان افتخار کنند، به کودکان اجازه دهید تا کارها را خودشان انجام دهند تا احساس توانایی و قدرت بیشتری داشته باشند.در مقابل، محکوم کردن نظرات آنها یا مقایسه کردن آنها با دیگران باعث می شود تا کودکان احساس بی ارزشی کنند.
از عباراتی که رنگ و بوی مسخره کردن دارند استفاده نکنید و از کلمات به عنوان سلاح استفاده نکنید! عبارات و نظراتی مانند "چه کار احمقانه ای انجام داده ای" یا "کار تو بچگانه تر از رفتار برادر کوچک ترت بود" اثرات مخربی زیادی بر روح و روان کودک خواهند گذاشت به همان اندازه که ضربات فیزیکی مخرب خواهند بود.
کلمات خود را با دقت انتخاب کنید و مهربان باشید. اجازه دهید که کودکانتان حس کنند ممکن است هر کس اشتباه کند و شما همچنان آنها را دوست خواهید داشت حتی زمانی که رفتار آنها را دوست ندارید.

آیا تابحال به این فکر کرده اید که در روز چند بار به رفتارهای کودک خود واکنش منفی نشان می دهید؟ اگر کمی به رفتارهای خود فکر کنید ممکن است متوجه شوید که بسیار عیب جو و سختگیر هستید. شما خودتان چه حسی خواهید داشت اگر رئیس شما در برابر کارهایی که مفید و مثبت تلقی می کنید؛  به طور منفی با شما برخورد کند؟
راه حل مناسب این است که کودکان را به صورت مثبت به کارها تشویق کنید . به عنوان مثال : "تو تخت خود را بدون اینکه از تو بخواهم مرتب کرده ای-این فوق العاده است". یا اینکه بگویید : " من دیدم تو با خواهرت بازی می کردی و خیلی شکیبا و صبور برخورد می کردی". این عبارات تاثیرات بیشتری بر رفتار کودک دارد تا سرزنش های مکرر و طولانی مدت. 
یک بهانه و کار مثبت برای تشویق کردن کودک در هر روز پیدا کنید. در دادن پاداش نیز سخاوتمند باشید. عشق شما، آغوش شما و ستایش شما می تواند بهترین پاداش برای کودک باشد. با انجام این کار می بینید که کارهای مثبتی که می پسندید، روز به روز بیشتر می شود.

 

نظم و انضباط در هر خانه ضروری است. هدف نظم و وضع قوانین این است که به کودکان کمک کند تا رفتارهای هنجار و قابل قبول را انتخاب کنند و راههای خودکنترلی را یاد بگیرند. آنها ممکن است با محدودیت های وضع شده توسط شما کمی مشکل داشته باشند اما آنها به آن قوانین نیاز دارند تا در بزرگسالی به شخصیت های مسئولیت پذیری تبدیل شوند.
ایجاد قوانین در خانه به درک کودکان از انتظارات کمک میکند و موجب می شود تا بتوانند خود را کنترل کنند. برخی قوانین مانند: " تا زمانی که تکالیف مدرسه ی خود را انجام نداده ای از تلویزیون خبری نیست" می تواند مفید باشد.
شما می توانید یک سیستم جایگزین نیز داشته باشید: دادن یک هشدار و پس از آن پیگیری عواقب ناشی از سرپیچی و توجه نکردن به اخطار. 
یکی از اشتباهات رایج والدین این است که عواقبی که به کودک اخطار می دهند را پیگیری نمی کنند و جدی نمی گیرند.شما نباید نظم و انضباط را از آنها بخواهید و فردا آن را فراموش کنید و نادیده بگیرید. در چیزی که به کودک می گویید ثابت قدم باشید و در انجام آنها (تا حد معقول) جدی و سختگیر باشید.

 

برای اکثر والدین و فرزندان سخت است که یک وعده ی غذایی را در کنار هم صرف کنند. شما حتما می بایست یک وقت کافی را برای این کار بگذارید. البته این زمان کم چیزی نیست که کودکان را راضی کند. صبح ها 10 دقیقه زودتر از خواب بیدار شوید تا صبحانه را با کودکانتان مصرف کنید یا بعد از نهار پیاده روی کنید. کودکانی که از والدینشان توجهی نمی بینند اغلب برای جلب توجه به کارهای منفی و اذیت کردن روی می آورند زیرا مطمئن هستند که این کار حتما جواب میدهد.
برخی از والدین یک زمان با هم بودن را برای تشویق و به عنوان جایزه در نظر می گیرند. یک شب بخصوص را در هر هفته برای با هم بودن در نظر بگیرید و به کودکان نیز اجازه تصمیم گیری دهید. به دنبال راههایی باشید که بتوانید با کودک ارتباط برقرار کنید. 
به نظر می رسد نوجوانان نسبت به کودکان ، نیاز به زمان کمتری برای در کنار والدین بودن دارند. از آنجایی که موقعیت های کمتری برای بودن والدین با نوجوانان است، والدین باید به دنبال مشارکت دادن نوجوانان در فعالیت های خانوادگی باشند. شرکت در کنسرت، بازی و سایر رویدادهایی که بیشتر نوجوانان مخاطب آن هستند، هم به با هم بودن شما کمک می کند و هم موجب می شود که شما دوستان فرزندان خود را بشناسید.
اگر شما هر دو شاغل هستید نگران نباشید، کارهای کوچک زیادی وجود دارد که می توانید انجام دهید تا در خاطر کودکتان باقی بماند. (مانند درست کردن پاپ کرن، کارت بازی، مغازه گردی و غیره).

 

کودکان کوچک تر چگونگی رفتار در جامعه را از والدین خود یاد می گیرند. هر چقدر جوان تر باشند، رفتارهای بیشتری از شما را الگو قرار می دهند. قبل از اینکه عصبانی بشوید و در برابر کودکان از خود واکنش نشان دهید؛ درباره ی این فکر کنید که: آیا این همان عکس العملی هست که می خواهید فرزندانتان در زمان عصبانیت از خود بروز دهند؟
توجه داشته باشید که شما مرتبا توسط فرزندانتان ارزیابی می شوید.  تحقیقات نشان داده است که کودکانی که رفتارهای پرخاشگرانه از خود بروز می دهند در خانه یک الگوی خشن داشته اند. 
در خانه طوری رفتار کنید که می خواهید کودکانتان رفتار کنند: احترام؛ دوستی؛ صداقت، مهربانی، صبر و تحمل باید سرلوحه ی زندگی آنها باشد. 
رفتارهای متواضعانه از خود نشان دهید. کارها را برای دیگران بدون توقع پاداش انجام دهید. بالاتر از همه، با کودکانتان طوری رفتار کنید که انتظار دارید دیگران با شما آنگونه رفتار کنند. 

 

شما نمی توانید انتظار داشته باشید که کودکانتان همانطور که شما می خواهید رفتار کنند فقط به این دلیل که شما والدین آنها هستید. آنها می خواهند و مستحق آن هستند که دلیل آن کار را نیز بدانند. اگر شما وقتی برای توضیح دادن به آنها صرف نکنید؛ کودکان درباره ی ارزش ها و انگیزه ها و هر چیزی که درباره ی آن اطلاعی ندارند، حیرت زده و در نهایت با آن بیگانه می شوند. 
کودکانی که برای فرزندان خود دلیل می آورند به آنها اجازه می دهند که آنها نیز درک کنند و بدون قضاوت کردن یاد بگیرند. 
انتظارات خود را شفاف بیان کنید. اگر مشکلی هست ، آن را تشریح کنید، احساسات خود را توصیف کنید و کودکان را برای بررسی راه حل دعوت کنید.مطمئن شوید که عواقب عدم پیگیری کار را نیز برای آنها توضیح داده اید. تصمیم گیری کنید و چند گزینه پیشنهاد دهید. 

 

اگر اغلب از رفتار کودک خود مایوس می شوید، شاید انتظارات غیر واقعی دارید. والدینی که به "باید ها" فکر میکنند، بهتر است فکری برای خود کنند و درباره ی این موضوع با افراد با تجربه یا متخصصان مربوطه صحبت کنند.
محیط رشد کودک بر رفتار آنها تاثیر گذار است. اگر خودتان دائما به کودک دو ساله تان " نه " می گویید، به دنبال راههایی برای تغییر محیط اطراف خود باشید تا نیاز به "نه" گفتن کمتری داشته باشید.
همانطور که فرزند شما تغییر میکند، به تدریج سبک فرزند داریتان نیز تغییر میکند. نوجوانان بیشتر تمایل دارند تا به همسالان خود به عنوان الگو نگاه کنند تا والدینشان. اما همچنان به راهنمایی، تشویق و حمایت نیاز دارند تا بتوانند کم کم مستقل شوند. از هر زمان ممکن برای برقراری ارتباط با فرزندان نوجوانتان استفاده کنید. 

 نشان دهید که عشق شما بی قید و شرط است

به عنوان والدین وظیفه دارید که کودک خود را راهنمایی کنید و رفتار آنها را اصلاح کنید.اما پذیرش راهنمایی ها و نصایح شما توسط  کودکان، به چگونگی دریافت آنها بستگی دارد.
هنگامی که در تقابل با فرزند خود هستید، از سرزنش، نقد یا عیب جویی که عزت نفس کودک را تحت الشعاع قرار می دهد، اجتناب کنید.  

با این مسئله کنار بیایید که شما والدین کامل و بی نقصی نیستید. شما به عنوان رهبر خانواده دارای نقاط قوت و ضعفی هستید. بر روی نقاط قوت و ضعف خود کار کنید به عنوان مثال به خود بگویید: " من باید ثابت قدم تر و محکم تر باشم". 

انتظارات واقعی از خود، همسر و فرزندانتان داشته باشید. شما نباید از همه توقع داشته باشید و نسبت به خودتان آسان بگیرید. در فرزندداری بر روی چیزهایی که بیشتر نیاز به توجه دارند، تمرکز کنید. اگر شکست خوردید آن را بپذیرید. 

علاوه بر فرزندداری، به زندگی زناشویی و حتی نیازهای فردی خود اهمیت دهید. توجه به نیازهای خودتان به معنای خودخواهی نیست. این بدان معناست که شما به خودتان نیز اهمیت می دهید. این کار از یک جنبه ی دیگر نیز با ارزش است که کودکانتان از این کار شما الگو می گیرند و احترام به خود را نیز یاد می گیرند.

منبع : گروه روانشناسی و و تربیت کودک تک